کارت گرافیک چیست ؟
جواب به سوال کارت گرافیک چیست رو باید به ساده ترین حالت بیان کرد: كارت گرافیک وظیفه پردازش تصاویر و تبدیل دادههای دیجیتالی به تصاویر قابل مشاهده روی صفحه نمایش رو بر عهده داره. در واقع، هدف اصلی این قطعه سخت افزاری ایجاد تصاویر با کیفیت و بدون لگ در بازی و برنامههای گرافیکی است.
کارت گرافیک به طور ویژه برای پردازش تصاویر سه بعدی و اجرای بازیها طراحی شده است، که در این زمینه با پردازندههای عادی تفاوتهای قابل توجهی دارد. بنابراین، یک کارت گرافیک قوی، برای عملکرد بهتر و پردازش سریعتر تصاویر و بازیها بسیار مهّم است.
کارت گرافیک بهعنوان یکی از مهمترین اجزای یک سیستم کامپیوتری، برای عملکرد بهینه سیستم و اجرای نرمافزار های گرافیکی و بازیهای سنگین، بسیار حیاتی است. در این مقاله، به بررسی کارت گرافیک و 10 قسمت مهّمی که باید در مورد آن دانست، میپردازیم.
یکم جزئیتر بگیم کارت گرافیک چیست
واحد پردازش گرافیک یا GPU به یکی از مهم ترین انواع فناوری محاسباتی، هم برای محاسبات عددی و هم برای محاسبات گرافیکی تبدیل شده است. این واحد پردازش گرافیکی که برای پردازش موازی(همزمان و هماهنگ با پردازنده) طراحی شده است، در طیف گستردهای از برنامهها، از جمله گرافیک و رندر ویدئو، استفاده می شود. اگرچه GPU ها بیشتر به دلیل قابلیت های خود در بازی شناخته می شوند. پردازندههای گرافیکی در ابتدا برای تسریع در ارائه گرافیکهای سه بعدی طراحی شده بودند. با گذشت زمان، آنها انعطاف پذیرتر و قابل برنامه ریزی شدند و قابلیت های خود را افزایش دادند. این به برنامه نویسان گرافیک اجازه می دهد تا جلوه های بصری و صحنه های واقعی تری را با تکنیک های پیشرفته نورپردازی و سایه ایجاد کنند. ما به این سوال که کارت گرافیک چیست پاسخ دادیم و در ادامه به معرفی نکات کارت گرافیک میپردازیم.
منبع تصویر nvidia.com
سازنده های پردازندۀ کارت گرافیک
حالا که فهمیدید کارت گرافیک چیه باید بدونید که سازنده های اصلی پردازندۀ کارت گرافیک، AMD و Nvidia هستند. عمدۀ تفاوت کارت گرافیک های این دو شرکت معمولا در هسته های آنها است.
شرکت های AMD و Nvidia ، چیپست یا پردازنده هایی که در کارت های گرافیک قرار می گیرند را تولید می کنند و شرکت های سازندۀ کارت گرافیک مانند ASRock ، GIGABYTE ، MSI و ASUS این چیپست ها را از آنها خریداری میکنند.
به طور مثال ...
کارت گرافیک RX 7900XT از شرکت AMD یا RTX 4090 از شرکت Nvidia چیپست هایی هستند که شرکت های سازندۀ کارت گرافیک، آنها را از AMD و Nvidia خریداری می کنند و با استفاده از آنها محصولات خود را تولید می کنند.
همچنین تمام کارت های گرافیکی که با چیپست RTX 3090 در شرکت های مختلف تولید می شوند، همیشه قدرت پردازش یکسانی دارند و تفاوت آنها در موارد دیگری مانند خنک کنندگی، خدمات گارانتی و تعویض، جنس و ظاهرِ محصول مانند RGB یا ARGB بودن آن می باشد و این شرکت ها حق اعمال کوچکترین تغییری در چیپست های Nvidia و AMD ندارند.
10 فاکتور حیاتی کارت گرافیک!
1. اهمیت سازگاری کارت گرافیک با مادربرد:
1_1. اسلات PCIe
منبع تصویر asus.com
نکتهی قابل توجه، سازگاری مادربرد شما با کارت گرافیک مورد نظر شما است. توجه به اسلات PCIe مادربرد در هنگام خرید کارت گرافیک بسیار حیاتی است.
اگر کارت گرافیکی با PCIe 4.0 خریداری کنید و مادربرد شما PCIe 3.0 را پشتیبانی کند، کارت گرافیک جدیدتان سرعت PCIe 3.0 یا حتی کمتر را ارائه خواهد داد؛ به این دلیل که شما یک کارت گرافیک را با سرعت PCIe 4.0 روی اسلات PCIe 3.0 نصب می کنید باعث ایجاد تنگنا در مسیر انتقال داده ها می شود که بعضیها به اصطلاح به آن گلوگاه میگویند.
البته که گلوگاه فقط به این مورد مربوط نیست. نسل و عملکرد پردازنده از اصلیترین موارد گلوگاه هستند. شما زمانی که مادربرد نسل پایینتری از کارت گرافیک انتخاب میکنید، سوکت PCIe و نسل پردازنده های پشتیبانی شده آن ها پایینتر است. در نتیجهی انتقال داده با سرعت کمتری انجام میشود.
منبع تصویر asus.com
منبع تصویر SYNOPSYS
2_1. پورت ها
منبع تصویر Practically Networked
یکی از ریز نکته هایی که عمدتاً به آن اشاره ای نمی شود اینکه کارت گرافیک و مانیتور باید حداقل یک پورت مشترک داشته باشند. بعضی از مانیتورها دارای پورت HDMI، برخی دیگر دارای DisplayPort و برخی مدلهای قدیمیتر دارای DVI هستند. مطمئن شوید که کارت گرافیکی که قصد خرید آن را دارید، پورتهای مورد نیاز مانیتور شما را دارد. باید در نظر بگیرید بهترین پورت انتقال داده های گرافیکی، پورت Display هستش. سرعت انتقال داده در DisplayPort بیشتر از HDMI است. برای مثال، سرعت انتقال داده در DisplayPort 1.4 به 25.92 گیگابیت بر ثانیه میرسد، در حالی که در HDMI 2.0 سرعت به 18 گیگابیت بر ثانیه میرسد. ولی اگر کارت گرافیک و مانیتور شما پورت USB-C دارند و قابلیت DisplayPort-Over-USB-C را ساپورت میکنند، شما میتوانید از سریعترین انتقال تصویر ممکن یعنی USB-C استفاده کنید.
نکته: میتوان در صورت مشترک نبودن پورت ها از تبدیل استفاده کرد اما ممکن است با افت کیفیت تصویر کمی مواجه شوید.
2. حجم حافظه کارت گرافیک چیست؟
بحث حافظۀ کارت گرافیک، بحث بسیار مهمی است. حداقل 6 گیگابایت و ترجیحا 8 گیگابایت یا بیشتر برای انجام بازی هایی با رزولوشن 1080p کافی است.
برای انجام بازی هایی با کیفیت و سرعت بالاتر، به حافظه بیشتری نیاز خواهید داشت. چنانچه در رزولوشن بالا مثل 4K بازی میکنید، حافظه 8 گیگابایت یا بیشتر برای شما ایدهآل است.
نکته: پیشنهاد میشود حافظه رم از حافظه کارت گرافیک بیشتر باشد(خصوصاً در رندرینگ).
3. هسته پردازشی کارت گرافیک چیست؟
هستههای پردازشی موازی (Parallel Processing Units) در کارتهای گرافیکی برای انجام محاسبات پردازشی استفاده میشوند. این هستهها معمولاً به دو نوع CUDA Core و Stream Processor تقسیم میشوند.
1_3. هسته های کودا (CUDA Core):
در کارتهای گرافیک شرکت Nvidia، یکی از اجزای بسیار مهم و حیاتی، هستههای پردازشی CUDA Core هستند. این هستهها، مجموعهای از واحدهای پردازشی موازی هستند که با کمک آنها، کارت گرافیک از قدرت بیشتری در پردازش دادهها و انجام محاسبات سنگین بهره میبرد. بهطور کلی، هر هسته CUDA Core قابلیت اجرای هزاران عملیات موازی در یک ثانیه را دارد و با اضافه شدن هستههای بیشتر، قدرت پردازشی کارت گرافیک نیز به میزان چشمگیری افزایش مییابد. برای همین، اهمیت و نقش این هستهها در بهبود کارایی و عملکرد کارت گرافیک بسیار بالاست.
به زبان ساده:
در واقع، هستههای پردازشی CUDA Core با اجرای عملیاتهای موازی و همزمان در کارت گرافیک، بهطور قابل توجهی کارایی و سرعت پردازش دادههای گرافیکی و عددی را افزایش میدهند. برای مثال مثال، در پردازش تصاویر سهبعدی، کارت گرافیک با استفاده از هستههای CUDA Core میتواند بهصورت همزمان و بهسرعت بالا، محاسبات پیچیدهای را برای رسم و نمایش تصویر انجام دهد. بهطور کلی، افزایش تعداد هستههای CUDA Core در کارت گرافیک، میتواند منجر به افزایش سرعت و کارایی در پردازش دادههای گرافیکی و عددی شود.
2_3. Stream Processor:
در کارتهای گرافیکی AMD، هسته های Stream Processor یا SP یکی از واحدهای پردازشی هستش که برای پردازش دادههای موازی و همچنین محاسبات عمومی استفاده میشود. این واحد ها با هستههای پردازشی CUDA core در کارتهای گرافیکی Nvidia معادل هستند.
به کمک Stream Processor، برنامهنویسان و مهندسان این قابلیت را پیدا میکنند که برنامههایی بسازند که پردازش های موازی و عملیات پردازشی عمومی انجام دهد.
3_3. تفاوت این دو هسته پردازشی در چیه؟
تفاوت اصلی هسته های پردازشی CUDA و Stream Proccesor ها در نوع پردازش داده های ورودی هستش. هسته های CUDA داده های ورودی رو به صورت جریانی پردازش میکنند ولی Stream Proccesor ها داده ها را به صورت ماتریسی و یکجا پردازش میکنند.
با یک مثال توضیح کاملا واضح براتون توضیح میدم:
ما میخواهیم یک تصویر 1024×768 را پردازش کنیم. هسته های CUDA از پیکسل اول شروع میکنند و زمانی که پردازش پیکسل اول به 100% رسید به سراغ پیکسل های بعدی میروند. اما Stream Proccesor ها تمام پیکسل ها رو با هم شروع میکنند و همزمان از 0% تا 100% رو پردازش میکنند.
4. فرکانس کارت گرافیک چیست؟
یکی از جنبه های کلیدی عملکرد یک GPU، سرعت کلاک آن است که به سرعت عملکرد اجزای مختلف GPU اشاره دارد. دو نوع اصلی از سرعت کلاک در کارت گرافیک وجود دارد: سرعت کلاک حافظه و سرعت کلاک هسته. درک تفاوت بین این دو نوع سرعت کلاک و نحوه تأثیر آنها بر عملکرد برای هر کسی که به دنبال بهینه سازی عملکرد GPU خود است ضروری است.
اما به صورت کلی میتوان گفت که هرچه فرکانس بالاتر باشد کارت گرافیک سریع تر عمل میکند و در نتیجه عملکرد بهتری را به شما ارائه میکند.
5. چیپست های Ti و XT و کاربرد آنها:
منبع تصویر کامپیوتر میلادنور
چیپست های Ti
استفاده از مخفف “Ti” در نام پردازندههای گرافیکی NVIDIA، به معنای سری “Titanium” است. برخی از نمونه ها عبارتند از 3070Ti ،2070Ti و 4070Ti. با این حال، این بدان معنا نیست که در ساخت GPU از تیتانیوم استفاده شده است. نسخه های “Ti” دارای هسته های Shader (CUDA) بسیار بیشتر و VRAM بیشتر هستند. «نسخه Ti» پردازندههای گرافیکی اغلب دیرتر از همتایان غیر Ti منتشر میشوند. آنها معمولاً ابزاری برای رقابت در برابر محصولات منتشر شده AMD هستند. نسخه Ti همچنین به وضوح از GPU غیر Ti در نرم افزار Octane-Bench برتری دارد.
چیپست های XT
XT مخفف “Extreme” است. این یک نام است که ATI برای برخی از محصولات Radeon خود نیز از همین نام ها استفاده می کرد.
AMD از پسوند “XT” برای تعیین واحدهای پردازش گرافیکی (GPU) سطح بالاتر خود استفاده می کند. اغلب برای متمایز کردن دو نسخه از یک GPU خاص استفاده می شود، با نسخه XT قدرتمندتر و دارای سرعت کلاک بالاتر. و نشان می دهد که کارت نسخه قویتر است. به طور کلی، پردازندههای گرافیکی AMD با نسخه XT معمولاً از قدرت پردازشی بیشتر و سرعت کلاک بالاتری نسبت به همتایان غیر XT خود برخوردار هستند. این می تواند به نرخ فریم بالاتر و بهبود عملکرد کلی در هنگام بازی یا سایر برنامه های کاربردی تبدیل شود.
6. قابلیت اورکلاک (OC):
اورکلاک (Over Clock) کارت گرافیک به معنای افزایش سرعت و عملکرد کارت گرافیک نسبت به پارامترهای کارخانهای آن است. در واقع، کارت گرافیکها در زمان تولید توسط سازندگان با یک تنظیم پیشفرض از نظر سرعت و ولتاژ عرضه میشوند. اما کاربران میتوانند این پارامترها را تغییر دهند تا کارت گرافیک بیشترین عملکرد را بهدست آورد.
اورکلاک کارت گرافیک به وسیله تنظیم مقادیری مانند سرعت هسته گرافیک، سرعت حافظه و ولتاژ کارت گرافیک انجام میشود. با افزایش سرعت هسته گرافیک و حافظه، کارت گرافیک قدرت پردازشی بیشتری خواهد داشت و امکان اجرای بازیها و برنامههای گرافیکی سنگینتر را دارا میشود. اما افزایش سرعت کارت گرافیک ممکن است باعث افزایش دمای آن و مصرف بیشتر انرژی شود، که نیازمند توجه به سیستم خنککننده و تامین انرژی کافی است.
نکته: اورکلاک همونطور که به شما عملکرد بالاتری را ارائه میدهد ، استهلاک سیستم شما را هم به همان اندازه سریعتر میکند.
7. آیا تعداد فن در کارت گرافیک مهم است؟
منبع تصویر asus.com
فن های کارت گرافیک وظیفه خنک کنندگی پردازنده گرافیکی (چیپست گرافیک) را به عهده دارند و وجود آنها لازمهی ساز و کار کارت گرافیک است.
آیا تعداد فن در قدرت کارت گرافیک موثر است؟بله، تعداد فن به صورت مستقیم بر قدرت کارت گرافیک شما تاثیر نمیگذارد اما بر روی سلامت و بازده گرافیک شما تاثیر گذار است.
اگر دقیق تر بخواهیم بگیم قدرت و سرعت کارت گرافیک شما به چیپست گرافیکی مربوط است اما این که گرمای حاصل از این چیپست از حد مجاز خود افزایش پیدا نکند به سیستم تهویه کارت گرافیک و تهویه کیس شما بستگی دارد. بله درسته، حتی تهویه گرما کیس شما نیز بر روی عملکرد کارت گرافیک و سیستم شما تاثیر گذار است.
نکته: کارت گرافیکهایی با خنک کنندههای مایع در بازار موجود هستند که عملکرد فوق العاده بهتری در تهویه گرما ارائه میدهند.
8. منبع تغذیه مناسب کارت گرافیک
یکی از اخرین نکاتی که درباره کارت گرافیگ باید مورد توجه قرار بگیرد منبع تغذیه مناسب برای تامین برق کارت گرافیک است. شما میتوانید با بررسی سایت میلادنور یا سایت شرکت تولید کننده قطعه، توان مورد نیاز گرافیک کارت خود را بررسی کنید.
حالا دلیل اینکه روی این قضیه تاکید کردیم این است که اگر منبع تغذیه شما کمتر از نیاز کارت گرافیک شما باشد باعث قطع و وصل شدن تصویر و در بعضی موارد اتصالی و حتی آسیب به دیگر قطعات نیز میشود.
9. انتخاب کیس متناسب با ابعاد کارت گرافیک
این موضوع هم در انتخاب کارت گرافیک اهمیت کمی ندارد. باید مطمئن شوید که داخل کیس خود جای کافی برای کارت گرافیک دارید.
اگر فضای کافی برای نصب یک کارت گرافیک بزرگ را ندارید، باید به دنبال کارت گرافیک کوچک یا مینی باشید که طول آن معمولا 8 اینچ (205 میلیمتر) یا کمتر است. اما با این حال، کارتهای مینی با طول بیشتر هم داریم.
بنابراین قبل از خرید، حتما مشخصات کارت گرافیک مورد نظر خود را چک کنید.
10. گارانتی و قیمت
1_10. گارانتی های اصلی کارت گرافیک ها
گارانتی به عنوان یک عامل مهم در خرید کارت گرافیک میتواند اطمینان بخشی برای خریدار باشد. به نحوی اگر کارت گرافیک خراب شود، از اتلاف مالی خریدار جلوگیری میکند. مدت گارانتی معمولاً در محدوده 1 تا 3 سال بوده و به تولید کننده و مدل کارت گرافیک بستگی دارد. همچنین، نحوه ارائه خدمات پس از فروش، شرایط گارانتی و قوانین آن نیز میتواند متفاوت باشد. قبل از خرید کارت گرافیک، بهتر است حتماً چک کنید که گارانتی کارت گرافیک شما اصلی است چرا که اصلی بودن گارانتی کارت گرافیک شما به معنی اصلی بودن خود محصول و نو بودن آن است.
2_10. قیمت کارت گرافیک ها چقدر است؟
کارت های گرافیکی به سه دستۀ کارتهای گرافیکی اقتصادی، کارتهای میانرده و کارتهای گرافیکی حرفهای تقسیم می شوند و قیمت آنها بسته به کاربردی که دارند در رده های مختلف، با هم بسیار متفاوت است.
ما در فروشگاه اینترنتی میلادنور امکان مقایسه قیمت و مشخصات انواع کارت گرافیک ها رابرای شما فراهم کردیم.
حلالتون باشه👏🏼👏🏼👏🏼
کارت گرافیکی داریم که pcie 5 رو پشتیبانی کنه ؟ چون من مادربردم pcie5 داره ولی کارت گرافیک 4070 گیگابایت که میخوام بخرم 4 هستش. میخوام ببینم مادربردمو عوض کنم یا کارت گرافیکی هستش که 5 باشه ؟
فعلا هیچ کارت گرافیکی نیست که pcie 5 ساپورت کنه. دلیل این تاخیر بیشتر برای قیمت بالای این تکنولوژی هستش. نیازی نیست مادربردتون رو عوض کنید. کارت گرافیکتون pcie4 داره که تمام مادربرد های نسل های جدید ساپورت میکنند.
بدون کارت گرافیک کلا نمیشه سیستم رو روشن کرد ؟؟؟؟
راجب اینکه برای بازی چه کارت گرافیکی خوبه هم کاشکی مینوشتید.
بازم عالی بود دمتون گرم
اگر پردازندتون چیپست گرافیکی داشته باشه سیستم بدون کارت گرافیک هم روشن میشه. اگر کاربریتون با سیستم در حد یک سیستم خانگی و اداری هستش کارت گرافیک نخرید براتون به صرفه تره. در مورد اون هم داریم یک مقاله جامع آماده میکنیم، لطف کنید ایمیلتون واقعیتون اینجا قرار بدید تا براتون ارسال بشه مقاله. ایمیلی که وارد کردید درست نیستش.